Toespraak Elja Schwarz
Helaas hebben we de herdenking op 4 mei niet gezamenlijk stil kunnen staan, wegens de Coronapandemie. Wel hebben voorzitter Elja Schwarz en burgemeester Frank Backhuijs een krans bij het monument gelegd. Beiden hebben daarna een toespraak gehouden.
U kunt hieronder de toespraak van voorzitter Elja Schwarz teruglezen:
Samen met de burgemeester leg ik, als voorzitter van het Comité 4 en 5 mei Nieuwegein,
vandaag een krans bij ons monument. Wij doen dit natuurlijk namens alle inwoners van de
stad. Met elkaar herdenken wij alle Nederlandse oorlogsslachtoffers die tijdens de Tweede
Wereldoorlog zijn omgekomen, en later tijdens andere oorlogssituaties of bij
vredesoperaties.
We staan hier weer in de stilte van de Coronacrisis, in plaats van met al die mensen die altijd
bij de herdenking aanwezig zijn. We missen de ouderen, de veteranen en natuurlijk ook de
jongeren die over een tijd de fakkel van het herdenken moeten overnemen. Want steeds
minder Nederlanders en dus ook Nieuwegeiners, kunnen nog vertellen over de oorlog. We
moeten het straks hebben van de verhalen die zijn opgeschreven en overgedragen door de
generaties die er niet meer zijn. Juist daarom is het zo belangrijk om die herinnering ‘levend’
te houden.
Wij zijn een Comité voor alle inwoners van onze stad. Een deel van hen is veel later in
Nieuwegein komen wonen en heeft een hele andere achtergrond dan de oorspronkelijke
inwoners van Jutphaas en Vreeswijk. Onze Nieuwegeinse samenleving is veranderd. Velen
hebben geen binding met wat zich hier heeft afgespeeld maar hebben mogelijk in hun
familiegeschiedenis wel degelijk banden met de 2e Wereldoorlog en met andere conflicten.
Het toekomstige herdenken zal zich ook daarop moeten richten. Daarmee krijgt 4 mei een
veel ruimere betekenis.
Een betekenis waarin het accent geleidelijk van ‘herdenken’ naar ‘vrijheid’ verschuift. Hoe
verder de directe band met de 2e Wereldoorlog en met andere conflicten van ons af komt te
liggen, hoe meer wij ons gaan beseffen dat we hier in Nederland in vrijheid leven en dat
velen hun leven gaven voor die vrijheid. Dat is een waarde die ons allemaal verbindt.
Vorig jaar was ik met een groep mensen in gesprek over de betekenis van 4 mei. Aan het
eind kwam iemand naar mij toe met een prachtige uitspraak: ‘Op 4 mei herdenken wij de
Vrijheid en op 5 mei vieren wij de Vrijheid’. Ik vond het zo’n mooie vondst dat ik hem
eigenlijk op een bordje had moeten schilderen.
Volgend jaar zijn we op 4 mei hopelijk weer met velen. Ieder met een eigen verhaal of
herinnering of alleen uit respect voor anderen.
Het maakt niet uit. ‘4 mei is van ons allemaal
